Zweedse gehaktballetjes
Dankzij de het Zweedse warenhuis Ikea zijn de gehaktballetjes uit Zweden ook in Nederland en België een bekend product geworden. Je kunt in elke winkel van Ikea een restaurant vinden waar je voor een klein prijsje kunt genieten van een bordje Köttbullar met patat of bezoek de afdeling waar je de ingevroren balletjes mee naar huis kunt nemen. Kötbullar betekent letterlijk vertaald ‘vleesballen’.
De Zweedse gehaktballetjes worden bereid met een speciaal kruidenmengsel: Allroundkrydda. Deze kruidenmix wordt in veel Zweedse gerechten gebruikt. Je maakt de mix zelf door 2 el zeezout, 2 el zwarte peper, 2 el paprikapoeder, 2 el chilipoeder, 2 el knoflookpoeder, 2 el piment en 2 el korianderpoeder met elkaar te mengen. Het mengsel kun je in een goed afgesloten trommeltje lang bewaren. Het is vooral de piment die de bijzondere smaak aan de gehaktballetjes geeft. In Zweden worden de gehaktballetjes in elke snackbar verkocht. Ook zijn de gehaktballetjes traditioneel onderdeel bij het kerstbuffet, het zogenaamde Jullbord. Ze worden dan niet gegeten met patat maar met gekookte aardappelen of aardappelpuree en een gebonden saus van bouillon, ingelegde augurken en bosbessenjam. De jam kun je overigens ook kant-en-klaar kopen bij de Ikea, net als de bruine romige saus die ook in het restaurant wordt geserveerd. De gehaktballetjes worden tegenwoordig ook veel gegeten bij spaghetti of macaroni.
De Zweedse gehaktballetjes kun je heel gemakkelijk zelf maken. Gebruik hiervoor half-om-half gehakt, in melk geweekt witbrood en het kruidenmengsel van hierboven. Fruit een uitje in een koekenpan en mix het uitje met het brood, kruidenmengsel en het gehakt tot één massa. Gebruik een eetlepel om er balletjes van te maken. Bak ze in de boter in een koekenpan bruin. Je kunt voor de romige saus het zakje roomsaus van de Ikea gebruiken. In plaats van de bosbessenjam kun je ook cranberry gebruiken als alternatief. Serveer de balletjes met friet en (zelfgemaakte) appelmoes.