Koemelk en koemelkallergie

1. Is koemelk gezond?
2. Koemelkallergie
3. Koemelkvervangers
4. Lees ook

Koemelk wordt gewonnen uit de uiers van een koe. De productie van koemelk wordt via automatische melkmachines en een geautomatiseerd verpakkingsproces naar de consument gebracht.  Om melk ongeveer een week houdbaar te maken, wordt zij gepasteuriseerd.  Dit is een proces waarbij de melk drie maal tot 60 graden wordt verwarmd en daarna afgekoeld. Op deze manier verdwijnt een groot percentage bacteriën. Gepasteuriseerde melk wordt in de koelkast bewaard.  Sterilisatie is een techniek waarbij de melk langdurig houdbaar wordt gemaakt. De melk wordt hierbij verhit tot 100 graden verhit. De bacteriën worden in dit proces gedood en het verhitten tot deze temperatuur gaat wel wat ten koste van de smaak en een aantal vitamines. Je kunt deze melk in de gesloten, onaangebroken verpakking, buiten de koelkast bewaren. Koemelk is de basis van heel veel zuivelproducten zoals yoghurt, vla, kaas boter, (slag)room, crème fraiche en dergelijke.

Is koemelk gezond?

De voedingscomponenten van koemelk zijn water (ca. 89%), lactose of melksuiker (ca. 4,3%), hoogwaardige eiwitten (ca. 3,6%) en, afhankelijk van de soort melk, vetten. Volle melk bevat ongeveer 3,5 gram vet per 100 ml. Halfvolle melk bevat tussen de 1,5 en 1,8 gram vet en magere melk bevat maximaal 0,3 gram vet. Koemelk is een goede bron van mineralen. Zij voorziet voor een groot deel in calcium, fosfor, kalium en zink, en van vitaminen. Vooral B2 en B12 en de vetoplosbare vitaminen A en D in halfvolle en volle melkproducten (en kaas). Dit klinkt allemaal erg gezond. Maar er zijn veel mensen die op koemelk allergisch reageren. We hebben dan te maken met een vorm van koemelkallergie. Bij baby’s is koemelkallergie de meest voorkomende vorm van allergie. Het lichaam reageert op het eiwit dat in de melk zit. Va, alle baby’s die worden geboren, krijgt 2 tot 6 % een koemelkallergie. Gewone melk is sowieso niet geschikt voor de leeftijd van 0 tot 18 maanden, ook niet voor gezonde baby’s. Ze bevatten te veel eiwitten en mineralen, welke een te hoge belasting voor de nog onrijpe nieren en verteringsorganen met zich kan meebrengen.

Koemelkallergie

Vroeger dacht men dat een baby als het 1 of 2 jaar oud werd wel over de koemelkallergie heen zou groeien. Recente onderzoeken tonen aan dat 33 tot 44 % van de kinderen tot de leeftijd van 4 jaar nog intolerant zijn voor koemelk. Ze kunnen er wel over heen groeien als ze de leeftijd bereiken van 4 tot 5 jaar. Koemelkallergie brengt klachten met zich mee die al ontstaan in de eerste drie maanden. De belangrijkste aanwijzingen zijn klachten van de maag en darm (darmkrampen, gepaard met veel huilen, diarree of verstopping, bloedverlies bij de ontlasting, voedsel weigeren, slecht drinken). Vaak begint de allergie zich te laten zien door eczeem in het gezicht, vooral op de wangen. De wangen vertonen rode plekken die er schraal uitzien. Vaak jeukt het ook erg. Luchtwegklachten (als problemen met de luchtwegen, astma, loopneus, niesbuien) zijn ook een belangrijk symptoom. Andere aanwijzingen kunnen zijn: uitslag rond de mond, netelroos, angio-oedeem, spugen, jeukende tranende ogen, groeiachterstand en oorklachten.  De huisarts, kinderarts of specialist kan de koemelkallergie vaststellen. Sinds 2003 is er een Centrum voor kinderallergie gevestigd in Utrecht. Voor meer informatie: 030-2504075. Dit centrum is onderdeel van het Universitair Medisch Centrum.

Koemelkvervangers

Voor baby’s is de enige geschikte behandeling het geven van borstvoeding of een hydrolysaat. Een plantaardig alternatief voor vervanging van de koemelk is een calciumverrijkte sojadrank. Verrijking met de vitaminen B2 en B12 is wenselijk. Soja bevat net als melk hoogwaardige eiwitten, maar is arm aan calcium. Vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten en ontbreekt dus in niet-verrijkte sojadrinks.