De mossel

De mossel (Mytilus edulis) is een weekdier en culinair valt het diertje onder ‘zeevruchten’. Eigenlijk is het woord zeevrucht weer een verzamelnaam voor al het eetbare uit de zee, met uitzondering van vis en zeewier. Zeevruchten kun je weer onderverdelen in tweekleppige weekdieren (waaronder de mossel), weekdieren, slakken en schaaldieren. De mossel komt veel voor aan de Nederlandse en Belgische kust. In Nederland zijn er twee grote kweekgebieden, de Oosterschelde en de Waddenzee. Het zijn niet de enige plaatsen waar kweekmosselen voorkomen. Je vindt ze ook aan de Hondsbossche Zeewering, de pier van IJmuiden, Hoek van Holland en andere lokale zeeweringen. Omdat de mosselen uit de Oosterschelde en de Waddenzee voor consumptie worden schoongespoeld (verwaterd) in de Oosterschelde, worden beide mosselen ‘Zeeuwse mosselen’ genoemd.

De mossel is een schelpdier en het behoort tot de tweekleppige weekdieren. Dat wil zeggen dat het dier omsloten wordt door twee scharnierende kleppen. Mosselvlees heeft een blanke tot oranje kleur. De kleur hangt samen met de dikte van de schelp, want dikke schelpen laten minder licht door. De kleur van het vlees heeft overigens geen invloed op de kwaliteit. Mosselen eten planktonalgen. Ze weten het voedsel door het langsstromende zeewater te filteren. Via een instroom opening zuigt het dier het water naar binnen en via een uitstroom opening spuit hij het water naar buiten. Het water komt langs een rij kieuwen. Die halen zuurstof en voedsel (plankton) uit het water.

Mosseltjes met een grootte van ongeveer 1 centimeter noemt men mosselzaad. Als de mosseltjes 4 tot 5 centimeter groot zijn, worden ze halfwasmosselen genoemd. Als ze anderhalf tot twee jaar oud zijn, hebben ze een grootte van 6 tot 7 centimeter bereikt. Op dat moment zijn ze geschikt voor de handel als consumptiemossel. De mossel bevat veel gezonde voedingstoffen zoals eiwitten, mineralen, vitaminen, fosfor, ijzer, jodium en seleen. Het is een mager product. Honderd gram gekookt mosselvlees levert gemiddeld 70 gram calorieën.

Men kan gevoelig reageren op de eiwitten van de mossel. Er kan bij het eten of aanraking van de mossel een allergische reactie ontstaan, bijvoorbeeld huidirritatie en/of misselijkheid. De mosselen die in juli en augustus worden aangeboden, bevatten veel eiwitten. Later is het seizoen (september) loopt het eiwitpercentage terug. Mensen met een lichte allergie zouden dan de mossel beter kunnen verdragen. Vroeger vond men de mossel een verboden (zee)vrucht voor zwangere vrouwen. Maar dankzij de huidige koeltechniek is het gevaar voor salmonellabesmetting zodanig geweken, dat zo’n verbod niet meer nodig is.